Bùi Tiết Quý - Phó Đề Đốc HOÀNG CƠ MINH

Một người anh, một người thầy, một cấp chỉ huy mẫu mực

của Hải Quân VNCH.

Nhân ngày sinh nhật của anh 20/6/1935 cũng là ngày sinh nhật của tôi nhưng sau 8 năm, 20/6/1943, tôi muốn gởi bài này đến chị Vân người vợ của anh với lời nhắn đến chị và gia đình, đến những người thương yêu anh: “Anh không cô đơn, anh luôn sống trong lòng chúng tôi!”

Đã từ lâu tôi có một ấp ủ viết về ông Hoàng Cơ Minh như một người anh, một người thầy, một cấp chỉ huy mẫu mực mà tôi có cái duyên được làm việc với ông những 3 lần trong suốt mười một năm trong Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa, cả ba lần ấy đều do sự đề nghị của ông.

- Lần thứ nhất năm 1968

Tháng 12/1968 tôi đang lênh đênh trên HQ 617 với cấp bậc Trung Uý hạm phó tại cửa Việt mùa gió Đông Bắc với sóng lớn và gió lạnh  thì nhận được công điện từ BTL / HQ Sài gòn kêu về  trình diện BTL/HQ/phòng tổng quản trị để đi học Chiến Tranh Chính Trị tại trường Đại Học CTCT Đà lạt. Tôi rất ngạc nghiên vì mình chưa bao giờ làm đơn hay có ý định về việc này  tuy nhiên vào những ngày này tại vùng biển động gió Đông Bắc lạnh giá mà có dịp bay về Sai Gòn thì quả thật .....không thể từ chối được, thế là tôi xin phép Hạm trưởng rời tầu khi tầu về nghỉ bến Tiên Sa tại Đà Nẵng. Với bản công điện của BTL/HQ tôi ra phi trường quân sự lấy chuyến bay của Hải Quân Mỹ mà chúng tôi thường gọi là AIR Navy về Saigon, ngủ một đêm yên bình trên nệm ấm không thấy lắc lư con tầu đi và tiếng ù ù của máy tầu. Sáng hôm sau cầm bản copy bức công điện lên lầu 2 BTL/HQ/phòng TQT để " khiếu nại " về việc này thì được Tr/Tá Thì cho biết Tr/Tá Hoàng cơ Minh Tham Mưu Phó CTCT /BTL đề nghị anh, tôi xúc động vì ông là người tôi hằng hâm mộ và cảm phục qua nhiều tin tức nói về ông từ ngày tôi ra trường. Gặp ông tôi lại thấy ông vồn vã ân cần và thân mật như một ông anh trong gia đinh đang lo cho cậu em ghi danh vào Đại Học chọn nghề cho tương lai khi vừa thi đỗ tú tài 2, sự ân cần vồn vã làm tôi xúc động. Ông quả thật  là một ông anh cả trong gia đình mình thật rồi! Thế là hai hôm sau tôi trở lại BTL/HQ/phòng TQT lấy vé máy bay AirVN đi Đà Lạt để trình diện trường Đại Học CTCT.

Trường nằm trên một ngọn đồi không xa khu trung tâm chợ Hoà Bình là mấy, lúc này CHT trường là Phó Đề Đốc Lâm Nguơn Tánh, có lẽ ông cũng giống tôi, Hải Quân mà thích lên núi nghỉ mát. Thủ tục trình diện xong ông mời tôi ngồi rồi phàn nàn là ông xin Hải quân cho 5 khoá sinh thế mà chỉ gởi được một và cho biết tôi là SQ/HQ đầu tiên được vào ngành CTCT chính quy tại trường qua chương trình căn bản. Quả thật Hải Quân từ năm 1969 đã rất thiếu SQHQ cho sự bành trướng quân đội trong kế hoạch Việt Nam hoá chiến tranh. Ba tháng trôi qua rồi ngày ra trường cũng đến, trong bức hình chụp khoá 7/CB/CTCT chỉ có mình tôi với bộ tiểu lễ HQ mầu trắng từ đầu đến chân, bị các bạn đồng khoá từ các quân binh chủng khác như nhảy dù, bộ binh, không quân,quân y ...... theo lệnh anh trưởng khoá, sau khi xin phép chi huy trường, chộp ngay lấy tôi SQ HQ duy nhất làm vật tế thần khiêng ra bể nước sân trường liệng vào. Tôi được bơi lặn trong một ngày thật vui. Buổi chiều hôm đó tôi ra nhà ga Đalat đi xe bus đến phi trường Liên Khương bay về Saigon.

3/1969 – 12/1969 tại phòng chính huấn  khối CTCT/BTL/HQ Sài Gòn.

Lúc này tôi được thường xuyên gặp ông được trao đổi tài liệu, phong thái làm việc quan niệm và phong cách đổi mới của ngành CTCT mà từ trước chỉ nặng sự trình diễn hình thức qua những buổi thuyết trình khô khan mà phải đi sâu vào tâm tư của binh sĩ, nêu rõ cuộc chiến tự vệ của chúng ta là cuộc chiến chống lại sự xâm lăng của CS miền Bắc. Họ đã vi phạm hoàn toàn hiệp định Genève 1954 chia VN làm hai miền hai chế độ cùng nhau xây dựng ngày thống nhất bằng một cuộc bầu cử có giám sát Quốc Tế, chứ không dùng vũ lực với chiêu bài chống Mỹ giải phóng miền Nam, trong khi CS Bắc Việt đã lập nên MTGP miền Nam năm 1960 và thực sự Mỹ gởi quân tham chiến vào VN năm1966 . Ông thường nhắc nhở cán bộ CT phải nắm vững lập luận đó để khai triển mọi sinh hoạt bài vở tài liệu ......Trong khi đó phần lớn các đơn vị chi coi ngành CTCT là những buổi văn nghệ tiệc tùng, sân khấu ca sĩ nhảy múa ........các phần này chỉ là phụ mà thôi.

Suốt thời gian làm việc tại BTL/HQ tôi thấy ông trăn trở băn khoăn trong khi dường như phần lớn những người khác nhìn ông như một người mơ mộng lý tưởng, vì thế mỗi lần đi họp ông trở nên lạc lõng với cách ăn mặc bình dị, quân trang phát sao ông mặc vậy, đôi lúc bộ quần áo làm việc của HQ mầu xám áo mầu thì đậm quần thì lợt. Với tập hồ sơ kẹp nách ông bước vào CLB /HQ  cuối đường Cường Để trong khi đó các sĩ quan khác với quần áo 4 túi may ngoài tiệm Thích Phú, một tiệm may quân trang HQ  nổi tiếng từ thời xưa. Có lần tôi được đi cùng ông vào CLB/HQ gặp tư lệnh HQ, ông bị hỏi sao áo và quần lại khác mầu thì ông trả lời quân trang HQ phát sao tôi mặc vậy mà, chuyện là như thế. Trong mắt đa số ông là một hiện tượng, trong mắt tôi ông là hiện thân của sự giản dị gần gũi thực tế không cái gì phải che giấu ngụy trang  khoe khoang.  Cứ thế tôi đã học được từ ông sự giản dị như một ông thầy trung thực  thẳng thắn bình dị và lúc nào cũng tự tin ở chính mình, không vì lời khen chê mà phải thay đổi bản ngã của mình.

Lần làm việc tại BTL/HQ thời gian trôi đi đến gần cuối năm 1969 tôi phải trở về tầu với chức vụ hạm phó Giang pháo hạm HQ 329 nhiệm vụ cùng HQ330 với 2 trợ chiến hạm HQ 225 và HQ 226 thuộc BTL/Hạm đội  cùng lực lượng các Giang đoàn thuộc HQ Vùng 4 sông ngòi, tiến vào Cam Bốt từ hai nhánh Tiền và Hậu Giang qua cửa khẩu Tân Châu  yểm trợ cho thủy quân lục chiến giải cứu người Việt bị nạn Cáp duồn và lật đổ Sihanouk. Chiến hạm của tôi thường trực tại giữa dòng Cửu Long trên bến phà Lích Lương làm trung tâm hành quân của Hải Quân sông ngòi và thủy quân lục chiến trên bộ. Cũng trên dòng sông này tôi được thăng chức Đại Úy trong chiến dịch này. Gần cuối năm 1970 tầu trở về Sai gòn nghỉ bến và vào HQ công xưởng sửa chữa tiểu kỳ. Đây là lúc nghỉ ngơi thoải mái nhất của thủy thủ đoàn làm việc theo giờ hành chánh, ngoài giờ hành chánh chỉ còn phân đội trực 1/3 quân số ở lại tàu canh gác. Là hạm phó, tôi trở thành SQ nội vụ chia cắt công việc mỗi ngày giao cho thượng sĩ quản nội  trưởng thi hành rồi đủng đỉnh đi bờ. Có rất nhiều chỗ phải đi, bạn bè cũ, mới ,cùng khoá ......lẽ tất nhiên là cả những bạn gái xa lắc hoặc mới quen, thật là thú vị cho đời thủy thủ là lúc này đây. Con tầu thì được trang điểm lại như sửa sắc đẹp của các cô gái còn Thuỷ thủ đoàn làm ấm lại những mối tinh cũ mà lâu nay bỏ quên hoặc không có dịp gặp thường xuyên trong đó có tôi, đó là lẽ tự nhiên thôi .

- Lần thứ 2

Một buổi sáng thứ hai vào tầu làm việc đọc các công điện nhận được. Một công điện làm tôi ngỡ ngàng, chỉ thị cho tôi trình diện BTL/HQ/phòng quân huấn lên đường đi Nha trang tại TTHL/HQ trường SQHQ làm giám khảo (hỏi vấn đáp ) môn vận chuyển thực hành tại cơ xưởng Cầu Đá Nha trang cho việc ra trường khoá 19 HQ. Đây gần như một dịp nghỉ mát tại quê nhà vì trước khi vào hải quân tôi vốn là dân Nha trang học tại trường Võ Tánh và từ trường này tôi đã quen một người con gái mà hiện nay nàng và gia đinh đang ở Saigon, hiện nàng đang làm trong ngân hàng Việt Nam Thương Tín vừa gặp lại. Để nhớ lại nhiều kỉ niệm xưa không gì bằng trở lại  Nha Trang và có dịp kiếm quà cho nàng. Thế là tôi lên BTL /Khối Quân Huấn nhận sự vụ lệnh và được biết chính chánh chủ khảo tuyển các sĩ quan khoá 19 HQ là HQ Trung Tá Hoàng cơ Minh, đồng thời cũng là chủ tịch hội đồng giám khảo ra trường của khoá 19 SQHQ.

Đến Nha Trang vào buổi trưa nắng thật đẹp , gió mát, biển trong xanh tôi trở về ngôi trường xưa trình diện chánh chủ khảo Hoàng cơ Minh. Tại phòng họp khu sĩ quan vào buổi chiều đó chủ tịch Hoàng cơ Minh phát cho toàn ban giám khảo một bản chương trình làm việc rất chi tiết rõ  ràng và bắt đầu ngày mốt tiến hành. Hoá ra ông đã đến đây cả tuần trước và soạn thảo toàn bộ công việc cho từng ban thi hành rất chi tiết mạch lạc.Tôi thuộc ban vấn đáp và thực hành vận chuyển tại hải cảng Cầu Đá Nha Trang. Một Thượng sĩ trưởng kho Vật Liệu Hải Quân phụ tá đưa tôi đi kiểm tra trước các phương tiện sẵn sàng để tiến hành sau khi các khoá sinh hoàn tất thi viết. Vào buổi chiều tôi có dịp đi lại những con đường kỉ niệm xưa thật thoải mái đêm về lại được nghe tiếng sóng biển dạt dào bên tai thật là thú vị. Rồi mọi việc cũng hoàn tất, buổi họp cuối cùng được triệu tập, chánh chủ khảo Hoàng cơ Minh cám ơn mọi người va chính thức ký biên bản kết quả chấm thi cho khoá 19HQ trao lại cho chỉ huy trưởng quân trường Hải quân Nha Trang. Ban giám khảo được BTL/HQ gởi đến chấm dứt nhiệm vụ và giải tán. Trong suốt thời gian làm việc với ông quả thật ông đã thể hiện là một sĩ quan tham mưu ưu hạng làm chúng tôi khâm phục. Chúng tôi tuần tự rời Nha trang về đơn vị vài ngày sau đó.

Trở về Sàigon với con tầu tu bổ và làm đẹp còn mình cũng phải ổn với món quà và câu chuyên về Nha trang, tôi đến với vợ tôi bây giờ bằng đám cưới ngày 14/2/1971, sau này đến Mỹ tôi mới biết đó là ngày Valentine's Day. Đám cưới mới vừa xong thì nhận được lệnh thuyên chuyển...

- Lần thứ 3 BTL/LL/Thuỷ Bộ 211

“Lấy nhau xong rồi đi”, tôi chợt nhớ đến câu thơ này và cầm cái lệnh lên BTL/HQ/Phòng Tổng quản trị hỏi xem nhiệm kỳ đi biển của tôi chưa đủ 2 năm sao lại lên bờ sớm thế ?  Thì được trả lời Trung Tá Hoàng cơ Minh TL phó LLTB 211 xin cậu về làm trưởng khối CTCT của BTL lực lượng đ., Chuẩn bị hành trang trong 2 ngày cuối tuần, sáng thứ hai tôi đến bến xe đò đi Mỹ Tho, buổi trưa thứ hai ghé quán ăn trước cổng căn cứ làm một tô hủ tíu Mỹ Tho rồi vào căn cứ lấy bus của căn cứ đến Bộ Tư Lệnh Lực Lượng Thủy Bộ 211, nằm bên bờ một cái hồ nhân tạo được đào để tầu và các chiến đỉnh của Hải Quân Mỹ Việt từ dòng Tiền Giang vào nghỉ bến sửa chữa tiếp liệu....... Chỉ huy trưởng căn cứ là Thiếu Tướng Nguyễn khoa Nam Tư lệnh Sư đoàn 7 Bô binh, vị tướng độc thân rất chuẩn mực lúc nào cũng đội nón sắt, yêu lính thương lính như anh em ruột thịt. Trong căn cứ này gồm 3 bộ chỉ huy HQ Hoa Kỳ lục lượng PCF trên sông , Sư đoàn 7 Bộ binh và LL Thủy bộ HQVN, tư lệnh lúc đó là HQ Đại Tá Nguyễn văn Thông nguyên là Tư lệnh HQ vùng 1 Duyên hải ở Đà Nẵng chuyển vào để thành lập các Giang đoàn thủy bộ của Mỹ chuyển giao . Bộ tư lệnh là những dẫy nhà gỗ tiền chế chung quanh được xếp bao cát cao trên đầu người chống pháo kích. Khu sĩ quan là dẫy nhà 2 tầng, tầng trên vắng lạnh không ai ở tầng dưới gồm khoảng trên 20 phòng chỉ có 3 phòng được sử dụng, phòng đầu trung tá Lạng k7 HQ tham mưu trưởng, cách 5 căn trống là phòng tôi chọn gần cửa  ra vào của dẫy nhà, căn cuối nhiÌn ra bờ hồ Đại uý Hoàng cùng khoá, trưởng khối tiếp vận đã đến đây từ trước. Sáng hôm sau tôi trình diện Tư Lệnh Phó Hoàng Cơ Minh trước, ông thân thiện ân cần như ông anh trong nhà, căn dặn tôi khoan đề ra mọi kế hoạch với tư lệnh bây giờ và chỉ xin ông cho đi theo ông đến các đơn vị Giang đoàn,  căn cứ, đóng rải rác như Cà Mâu, Rạch Sỏi ,Năm Căn, Sẻo Rô.......những địa danh lạ  hoắc tôi  chưa từng biết đến bao giờ, nhìn tôi bối rồi, lo âu ông ôn tồn, vồn vã, nói sau 3 tháng về đây tôi sẽ cho cậu kế hoạch chắc chắn Đại tá Tư lệnh sẽ không thể không chấp nhận được vì tôi biết ông Tư lệnh không quan tâm lắm về hoạt động của cái ngành này! Trong bao nhiêu năm ông vẫn để một chuẩn uý bộ binh biệt phái  ngồi ở căn cứ, mỗi tháng sao lại cái báo cáo của tháng trước đổi các con số rồi cho ông ký tên và gởi đi thế là xong . Gần buổi trưa tôi được chánh văn phòng tư lệnh đưa vào trình diện, quả thật ông tư lệnh nghiêng cái đầu nhìn tôi như một vật lạ lùng rồi với giọng nói gần như mỉa mai : " một Đại Uý cơ à ? Ở đây lính nó khổ lắm hãy làm cho nó sướng đi", ông ưỡn người ra ghế như mỏi mệt lắm ! Tôi xin phép Tư lệnh thưa lại như anh Minh căn dặn , ông bật người ngồi thẳng dậy tròn mắt nhìn tôi  ngạc nhiên nói "ngon thế à ! Được thôi ". Ông gật gù cái đầu gần như liền với cái vai của ông và cho phép tôi lui, cũng chẳng có cái bắt tay làm như tôi là kẻ xa lạ. Rời phòng Tư lệnh tôi hiểu anh Minh chắc lúc trình diện ông ngày đến đây cũng nhận được sự tiếp đón như vậy, tôi thương anh quá ! Về sau khi nghe nhiều người kể về anh, sau khi hoàn tất khoá chỉ huy tham mưu cao cấp ở Hoa kỳ về nước ngày thứ năm, ngày thứ sáu anh trình diện BTL /HQ nhận lệnh thuyên chuyển đơn vị mới là LL Thuỷ bộ 211 tại Đồng Tâm, thì ngay thứ sáu anh lên đường xuống Mỹ Tho để buổi chiều thứ sáu trình diện tư lệnh, bỏ hai ngày nghỉ cuối tuần với gia đình dù đã xa nhà hàng mấy tháng du học tại Mỹ. Quả thực anh có những quyết định khác người không ai làm được.

Hai tháng trôi qua tôi được đi theo lúc thì với anh lúc thì với tư lệnh tôi thấy một cay đắng người ta chỉ đánh giá kết quả là tổng số xác chết, vũ khí..... của địch được tịch thu mà quyên đi sự tổn thất tinh thần trong binh sĩ của mình . Tiếp xúc với các SQ và binh sĩ phần lớn đều mang một tâm trạng ngao ngán mệt mỏi , họ đến đây đơn vị tác chiến thực sự của Hải Quân trong kinh lạch rừng U Minh như một sự lưu đầy, trừng phạt, lúc nào cũng mơ ước được thuyên chuyển đi khỏi, một số có gia đinh được sống tại cư xá HQ tại Đồng Tâm có một trường tiểu học một trạm y tế bên cạnh còn phần lớn độc thân, cha mẹ ông bà thân nhân ở rải rác vùng đồng bằng sông Cửu Long  và miền Trung xa xôi. Sự lo âu của họ khi một biến cố xẩy đến cho chính họ hay bạn hữu của họ là chính đáng. Chỉ trong gần hai tháng tôi và anh Minh đã hoàn tất cả một chương trình bao gồm :

 -Trại gia binh HQ, trường tiểu học, trạm y tế ,căn cứ hải quân Đồng Tâm......tất cả phải được trùng tu sạch sẽ vệ sinh.

 -Các quy chế đi phép phương tiện di chuyển từ vùng hoạt động với hậu cứ hoặc đi chuyển về quê nghỉ phép được quy định và phổ biến cho toàn đơn vị.

 -Quỹ tương trợ được thành lập từ các đơn vị ( hoàn toàn tự nguyện ) để giúp đỡ cấp bách ngay cho thân nhân binh sĩ có phương tiện di chuyển đến thăm binh sĩ bị thương hay tử thương trước khi các thủ tục hành chánh hoàn tất.

 -Các buổi sinh hoạt CT tại đơn vị không phải là những bài đọc khô khan mà là một buổi sinh hoạt thân mật của chỉ huy trưởng  với nhân viên, với sự điều hợp của SQ /CTCT đơn vị, không nhất thiết hàng tuần hoặc hàng tháng mà tùy vào hoạt động của đơn vị, không nhất thiết phải là một hội trường với cờ hoa biểu ngữ, bàn chủ tọa, có thể là một cầu tầu chụm lại an toàn, có thể là một bờ kinh an toàn......bất cứ lúc nào và ở đâu CHT và SQ CTCT thấy thích hợp là tiến hành ngay. Đây là phong cách cho các đơn vị tác chiến, một cây đàn guitar một cây sáo một giọng ca một bài thơ...... được ngâm lên đúng tâm tư của người lính xa nhà với lời hỏi han thân mật của cấp chỉ huy đến binh sĩ của mình, thì quả thật hơn hẳn những bài đọc CT khô khan kéo dài hàng giờ được ghi trong các bản báo cáo gởi về BTL/HQ/khối CTCT hàng tháng.

Anh Minh đã làm như thế với các đơn vị anh đưa tôi  đi thăm để vừa huấn luyện tôi vừa thổi vào  một luồng không khí mới cho sinh hoạt CTCT đơn vị.

Anh đưa tôi  đi xa hơn nữa , huấn luyện tôi thành người rất thực tế  trung thực, tự tin miệt mài trong công việc, tận tụy và làm gương cho binh sĩ. Khi phát động phong trào vệ sinh toàn khu gia binh, khai thông cống rãnh chính anh đã sắn quần lội xuống rãnh nước bùn đen dùng cào vét rác, làm cho viên cố vấn Mỹ cũng vội vã sắn quần xuống theo trước những con mắt kinh ngạc của các phụ nữ đứng trước hiên nhà và hình như từ hôm đó việc vứt rác bừa bãi vào rãnh thoát nước bên hông nhà không còn nữa. Cái nguyên tắc của anh muốn người ta làm  cái gì thì chính anh làm trước, hơn thế nữa binh sĩ thường sợ hãi một đoạn kinh nào thường bị bắn sẻ thì chính anh lại hay xuống các chiến đỉnh để cùng đi với họ. Thời gian trôi thật nhanh  tôi cũng miệt mài với công việc, tôi vẫn theo anh đi nhiều nơi, học được nhiều thứ, có lần lái xe từ Bình Thuỷ về Đồng Tâm trời gần tối qua ngã ba Cai Lậy một quãng, xe bị bắn một quả B40 nhưng có lẽ tên bắn tỉa vội vã, trái đạn chạm mặt đường sớm trước khi xe trờn tới nên anh ngồi phía trước bị mảnh nhỏ xước qua gò má phải chảy máu, về đến Đồng Tâm,  anh cho băng bó nhỏ và dặn tôi tối nay về Sài gòn bà xã có hỏi cậu nói là cạo râu phạm phải nhé. Có tuần tôi về Saigon một mình ghé qua nhà anh ở Khu Đa kao để xem chị Vân vợ anh có gởi gì không, bao giờ tôi cũng nhận có hai thứ : một là thuốc phong thấp vì anh có đôi bàn tay thật to nhưng lúc nào cũng sũng mồ hôi nên khi bắt tay ai anh cũng xin lỗi lau vội vào quần rồi mới bắt tay và món thứ hai là một tập những phong bì thư mà chị viết cho anh mỗi ngày với lời dặn là nói với anh nhớ uống thuốc hàng ngày nhé ! Lúc này anh trở nên bé bỏng trong sự săn sóc của chị Vân . Còn một chuyện nữa anh nhờ tôi khi về Sai gon liên lạc với BTL/HQ, anh đưa cho tôi 10 ngàn đồng vừa lãnh lương về gặp Trung Tá Phan Đổng Hay phòng Chính huấn khối CTCT/BTL nhờ thuê thợ tráng xi măng trước sân và làm cho cái cổng ra vào của căn nhà trong cư xá Cửu Long, dẫy nhà gạch anh vừa được cấp phát với lời dặn là không được dùng lính sửa chữa của Ty Công thự Tiện ích Hải Quân. Trung Tá Hay cười với lời cằn nhằn dễ thương "cái thằng dở hơi này" . Căn nhà này hình như anh chưa dọn vào nhưng được một vị SQ HQ  già , giải ngũ lâu rồi thương anh xin hoán đổi mời anh ra ở căn nhà khang trang hơn tại ngã tư Cường Để và Lê thánh Tôn, nơi gia đình anh cư ngụ sau này .

Thời gian trôi nhanh , Đại Tá Thông đổi đi và anh Minh thăng cấp Đại Tá tư lệnh,  ngày kỷ niệm Hải Quân cũng gần tới anh gợi ý cho tôi phải có một cái gì kỷ niệm cho đơn vị, tôi xin anh cho làm một cuốn phim giới thiệu về  Lực lượng Thủy bộ 211 lâu nay ít ai biết đến để tham dự Ngày Hải Quân. Tôi về BTL/HQ Sài gòn xin 1 chuyên viên quay phim và liên lạc Đài truyền hình Quân đội xin 2 chuyên viên, tất cả đều trôi chảy nhờ anh Minh can thiệp. Chúng tôi 4 người lên đường đến tất cả địa danh sông  Rạch vùng hoạt động của lực lương :Cà Mâu , Năm Căn , U Minh ,quận Thới Bình, Sẻo Rô, Sông Cái Lớn , Chèn Chẹn .......cuốn phim hoàn tất đúng ngày và đươc giới thiệu trên Đài truyền hình Sàigòn ngày Hải Quân tháng 9/1971.

Rong ruổi theo anh đến thăm các đơn vị Giang đoàn thường có tôi và đại uý Hoàng cùng khoá, sau buổi họp bao giờ đơn vị địa phương cũng mời ăn trưa nhưng bao giờ anh cũng từ chối, chỉ xin một ấm nước sôi và đại uý Hoàng đã được chỉ thị trước mang theo lương khô cho phái đoàn BTL đến họp dùng ,anh xoá bỏ nhiều cách sinh hoạt của các Tư lệnh tiền nhiệm như nhà bếp riêng cho Tư lệnh mà dùng cơm chung với các sĩ quan tại câu lạc bộ sĩ quan trong BTL ,câu lạc bộ này cũng được anh cho đổi tên từ ngày anh về đây là THUỶ HỬ tên một ngọn đồi nơi tập trung các anh hùng Lương Sơn Bạc

Gần cuối năm 1971 tôi phải rời anh về Sài gòn theo học khoá tham mưu cao cấp tổ chức tại TTHL/bổ túc đặt trong Hải quân Công xưởng thời gian ở với anh tôi học được nhiều điều thật thú vị.

Thời gian sau đó tôi làm việc tại Sài gòn vẫn theo anh qua tin tức LL211 rời về Bình Thuỷ tỉnh Cần Thơ rồi anh về Cam Ranh làm Tư lệnh HQ vùng 2 với cấp bậc Phó Đề Đốc, tôi đến thăm anh tại nhà góc đường Lê thánh Tôn và Cường Để, gặp tôi  anh hỏi "cậu thấy ngạc nhiên không?" Tôi  trả lời anh không do dự "dạ thưa không , Đề Đốc phải được như vậy "

Niềm tin để mà sống:

30/4/1975 là một ngã rẽ tôi và anh , nhưng tin tức về anh vẫn theo chúng tôi qua cái gọi là trung tâm học tập cải tạo do thân nhân rỉ tai mang vào trại. Chúng tôi những sĩ quan HQ trở thành mục tiêu hỏi thăm của các bạn tù về anh như một cái phao để mà sống và hình như tất cả đều tin là anh đang làm một cái gì đó ở bên ngoài kia chứ không thể an phận kiếp lưu vong ! Quả thật khi tôi được thả về tháng 2 năm 1983 gần cuối năm thì chinh tai tôi đã được nghe bản cương lãnh Mặt Trận Quốc Gia  Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam của chủ tịch Hoàng cơ Minh đọc trên một tần số trong radio tại Sài Gòn bắt được . Cho đến một ngày đài truyền hình loan tin ngày mai tại nhà hát thành phố toà án nhân dân sẽ sử án một số tàn quân phản động Hoàng Cơ Minh, âm mưu xâm nhập biên giới phía tây VN để phá hoại bị bắt tại Nam Lào.

Sáng sớm hôm sau tôi đạp xe ngang qua nhà hát TP ( trụ sở QH cũ ) thấy một biểu ngữ đỏ chữ vàng ghi là Toà án nhân dân TP xử án bọn phản động  Hoàng cơ Minh. Vào buổi chiều đài truyền hình TP cho phát lại buổi xử án cũng có luật sư bào chữa tội nhân đâu 2 hay 3 người lính ( tôi không nhớ rõ lắm )  được cho là thuộc hạ của tướng Minh  bị bắt. Mở đầu luật sư bào chữa nói như công tố buộc hết tội này đến tội khác rồi kết luận đáng bị án tử hình và xin toà khoan hồng, thật là buồn cười. Cũng buổi chiều hôm đó tờ báo Sài gòn giải phóng có một bài phỏng vấn được đăng ở trang 2 giữa một Thiếu Tướng ngành CA với một sĩ quan cấp Trung Uý QĐND, người khai quật xác của một người tại Nam Lào được coi là xác của tướng Hoàng Cơ Minh. Kèm bài phỏng vấn là 2 tấm hình,  tấm thứ nhất chụp bán thân anh Minh với quân phục làm việc hải quân màu xám mang lon trung tá ( có lẽ là hình khi anh làm việc tại BTL/HQ/Khối CTCT ), hình thứ 2 là một xác người có phần vai trần áo đen đã sình trương vầng trán giống anh Minh tuy nhiên bộ râu mép trên được tô đậm hơn với tông hình đen trắng của tấm ảnh để có vẻ giống anh như bức hình thứ nhất. Phần phỏng vấn tên thiếu tướng  CA hỏi " đồng chí có xác nhận đây là xác của tướng Hoàng cơ Minh đúng không?" tên trung uý đáp "đúng đây là xác của tên tướng Hoàng cơ Minh vì bị vội vã vùi lấp và bị khám phá trễ nên bị sình trương một phần, tôi đã cho kiểm nghiệm và xác định đây là thật". Người hỏi với lời nhắc nhở "đồng chí còn nhớ Tết Mậu Thân 1968 ta đánh vào Sài gòn, đài của ngụy phao tin giết được tướng Trần Độ của ta sau đó tướng Trần Độ xuất hiện thì đài Sài gòn im tiếng chứ?".

Đọc bài báo và nhìn hình anh tôi xúc động muốn khóc .

Ngày 22/1/1990 gia đinh tôi  đến Mỹ theo diện HO đi khám bệnh gặp bác sĩ Võ Tư Nhượng khi biết tôi là SQ Hải Quân ông vồn vã và khẳng định là anh chưa chết !?...

Quả thật anh chưa chết trong lòng những người yêu mến anh, riêng với tôi anh vẫn là một người anh, một người thầy một cấp chỉ huy mẫu mực trong sạch trung thực thương yêu thuộc cấp như anh em ruột thịt vậy.

Cựu Hải Quân Thiếu Tá Bùi tiết Quý

Viết tại Nam California/USA  tháng 6 năm 2015 nhân kỷ niệm sinh nhật ông

(20/6/1935  -  20/6/2015)