Phạm Chí Dũng - Sài Gòn 5/8: Công an chặn cả những người đến ăn tối tại nhà TLS Hoa Kỳ Rena Bitter

Bà Rena Bitter và Bs Nguyễn Đan Quế trong một lần gặp tại nhà bs Quế ngày 24-3-2014

Phạm Chí Dũng (VNTB) - Trong một hành động chưa có tiền lệ, Công an TP.HCM đã tiến hành đồng loạt việc ngăn chặn hàng loạt người đấu tranh dân chủ và phản biện ôn hòa tại thành phố này vào ngày 5/8/2015, khi những người này nhận lời mời đến tư gia bà Rena Bitter - Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TP.HCM - vào chiều ngày 5/8 để ăn tối và gặp gỡ Trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách về dân chủ, nhân quyền và lao động - ông Tom Malinowski.

Cơ chế ngăn chặn trên đã được triển khai từ chiều hôm qua 4/8, với hàng chục nhân viên an ninh sắc phục lẫn không sắc phục được bố trí canh giữ và ngăn chặn tại từng nhà của bác sĩ Nguyễn Đan Quế, giáo sư Phạm Minh Hoàng, các tù nhân lương tâm Dương Thị Tân, Nguyễn Bắc Truyển, nhà báo Phạm Chí Dũng…

Mặc dù việc gặp gỡ người Việt Nam và mời ăn tối của một cơ quan lãnh sự như Hoa Kỳ là hết sức bình thường và hoàn toàn phù hợp với PHÁP LỆNH VỀ QUYỀN ƯU ĐÃI, MIỄN TRỪ DÀNH CHO CƠ QUAN ĐẠI DIỆN NGOẠI GIAO, CƠ QUAN LÃNH SỰ NƯỚC NGOÀI VÀ CƠ QUAN ĐẠI DIỆN CỦA TỔ CHỨC QUỐC TẾ TẠI VIỆT NAM, trong đó “cơ quan Lãnh sự nước ngoài tổ chức những hoạt động mang tính chất chính thức như chiêu đãi, chiếu phim, họp báo, lễ hội truyền thống, hội thảo, gặp gỡ v.v... có mời khách là công dân Việt Nam…”, nhưng khi được những người bị ngăn chặn chất vấn về việc tại sao bị ngăn chặn đến ăn tối tại nhà bà Rena Bitter, nhân viên an ninh chỉ thông báo: “Có lệnh của cấp trên”.

Xúc phạm ngoại giao

Được biết, chuyến viếng thăm TP.HCM và gặp gỡ các tổ chức xã hội dân sự của ông Malinowski diễn ra một ngày trước chuyến viếng thăm của Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry đến Hà Nội, với những nội dung bàn thảo liên quan đến quan hệ Việt - Mỹ đang tái khởi động, Hiệp định TPP và những nội dung về nhân quyền mà nhà nước Việt Nam phải cam kết thực hiện nếu muốn được Quốc hội và chính phủ Hoa Kỳ thông qua để Việt Nam được tham gia TPP.

Tuy nhiên, hành động ngăn chặn mới nhất vừa xảy ra trong ngày 5/8 liên đới mật thiết với cơ quan ngoại giao của một quốc gia lớn như Hoa Kỳ đã cho thấy tương lai mịt mù về quan điểm và thực tế “tôn trọng nhân quyền” của Nhà nước và ngành công an Việt Nam - những giới chức đang mong đợi các lợi ích thiết thân từ người Mỹ về hợp tác quốc phòng và bảo vệ chủ quyền, lợi ích kinh tế và cả một chuyến thăm dự định vào cuối năm 2015 của Tổng thống Barak Obama.

Hành động ngăn chặn trên cũng chứng minh rất sống động cho tư thế độc quyền được “gặp Mỹ” của giới lãnh đạo Việt Nam. Trong chuyến đi Washington của người đứng đầu đảng Nguyễn Phú Trọng, đã không có bất kỳ áp lực nào từ phía cảnh sát Mỹ nhằm ngăn chặn ông Trọng được gặp ông Obama tại Phòng Bầu dục và đến nhà riêng của cựu tổng thống Bill Clinton. Không khí an toàn tương tự cũng được dành cho ông Lê Thanh Hải - Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư thành ủy TP.HCM - khi ông này đến “kết nghĩa’ ở Sacramento.

Trên cả hai phương diện ngoại giao và văn hóa, hành động ngăn chặn trên là một sự xúc phạm lớn đối với cơ quan Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ, làm chậm đáng kể bước tiến của mối quan hệ Việt - Mỹ, đặc biệt gây ảnh hưởng lớn đến việc Việt Nam có được Quốc hội Hoa Kỳ bỏ phiếu thông qua TPP hay không vào cuối năm nay.

Thái độ quá thiếu thành tâm của chính quyền Việt Nam về các vấn đề nhân quyền cũng là một trong những lý do chính giải thích cho việc tại sao Việt Nam và Liên minh châu Âu vừa đạt một thỏa thuận then chốt về tự do mậu dịch, nhưng chỉ “trên nguyên tắc” mà chưa có bất kỳ hiệu quả cụ thể nào.