Indonesia muốn Đông Nam Á đoàn kết về hồ sơ Biển Đông

Trọng Nghĩa

Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa và đồng nhiệm Philippines Albert del Rosario (Reuters)

Vào hôm nay, 18/07/2012, lãnh đạo ngành ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa đã có mặt tại Manila và Hà Nội  để tìm phương cách chấm dứt bất đồng ý kiến trong nội bộ ASEAN về vấn đề Biển Đông, đã bùng lên công khai ở Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN kết thúc tuần trước tại Phnom Penh.

Philippines là chặng đầu tiên trong vòng công du chớp nhoáng của Ngoại trưởng Indonesia qua các nước Đông Nam Á có liên can đến hồ sơ Biển Đông. Sau Philippines, ông Natalegawa ghé Việt Nam, Cam Bốt, Singapore và Malaysia.


Tuyên bố tại Manila hôm nay 18/07/2012, Ngoại trưởng Indonesia xác nhận rằng ông đã tiếp xúc với đồng nhiệm Philippines Albert Del Rosario và sẽ tiếp tục vòng công du qua một số nước Đông Nam Á khác để cố gắng giảm thiểu các bất đồng và tránh cho Hiệp hội ASEAN bị tổn thương thêm.


Dù không phải là chủ tịch đương nhiệm của ASEAN, nhưng Indonesia là một trong những nước sáng lập ra khối nước này từ năm 1967, và từ đó đến nay, thường xuyên được công nhận là có một vai trò quan trọng trong Hiệp hội.


Sự kiện Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 45 vừa qua không ra được Thông cáo chung vì bất đồng ý kiến trên vấn đề Biển Đông đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ ASEAN bị chia rẽ thêm và hoàn toàn mất uy tín.


Trong cuộc họp báo tại Manila, Ngoại trưởng Indonesia cho rằng ASEAN nhất thiết phải đạt tiến bộ trên hồ sơ tranh chấp Biển Đông vì « nếu không làm gì thì thiệt hại sẽ còn lớn lao hơn ».
Ông Natalegawa cho biết là ông đang cố gắng thuyết phục các chính phủ Đông Nam Á đồng ý 6 nguyên tắc về vấn đề Biển Đông, trong đó có cả việc tránh sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp theo quy định của luật pháp quốc tế và sớm ký kết một bộ "quy tắc ứng xử" mang tính chất ràng buộc về mặt pháp lý nhằm ngăn chặn mọi xung đột vũ trang nghiêm trọng trong vùng lãnh thổ tranh chấp.


Hậu thuẫn của cả Việt Nam lẵn Philippines


Tại Hà Nội, chặng thứ hai trong chuyến công du, Ngoại trưởng Indonesia tỏ ý tin tưởng về triển vọng đoàn kết được ASEAN sau ‘sự cố’ Phnom Penh. Trong một cuộc họp báo, ông xác định : “Quả là không may khi tuần trước đã xuất hiện một số khó khăn. Nhưng tôi tin rằng những gì đã xảy ra tại Phnom Penh là một ngoại lệ, chứ không phải là quy tắc”.


Ông Natalegawa cho biết là hôm nay, ông đã nhận được hậu thuẫn của cả Việt Nam lẫn Philippines và Việt Nam để thúc đẩy một bộ quy tắc ứng xử tại vùng Biển Đông. Ông đồng thời tỏ ý tin tưởng rằng vào cuối chuyến công du này, ông sẽ có được một tuyên bố thể hiện sự thống nhất của ASEAN.


Tại Manila, Ngoại trưởng Indonesia đã từng nhắc lại rằng mục tiêu của ông là làm sao có được một lập trường chung của ASEAN về Biển Đông.


Sau Hà Nội, ông Natalegawa qua Bangkok, rồi từ đó ghé Phnom Penh để thuyết phục đồng nhiệm Cam Bốt “khôi phục lại sự đoàn kết và thống nhất trong ASEAN về vấn đề Biển Đông”.
Xin nhắc lại là Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN vừa qua đã kết thúc trong chia rẽ, sau khi nước chủ nhà Cam Bốt đã bác bỏ đề nghị của Philippines và Việt Nam, muốn đề cập đến các vụ tranh chấp lãnh thổ cụ thể của họ với Trung Quốc tại Biển Đông trong bản Thông cáo chung.


Cam Bốt, đồng minh thân cận của Trung Quốc, đã đi theo lập trường của Bắc Kinh, cho rằng các tranh chấp ở Biển Đông là vấn đề hoàn toàn song phương giữa Trung Quốc với các nước liên can, cho nên không thể được đưa ra trước một diễn đàn đa quốc gia như ASEAN, mà chỉ nên được giải quyết qua đàm phán tay đôi giữa từng nước với Trung Quốc.


Philippines và Việt Nam, ngược lại, đã tìm cách thu hút sự chú ý quốc tế tới các cuộc tranh chấp, cảnh báo rằng các hành động xâm lược của Trung Quốc ở Biển Đông có thể ngăn chặn sự tự do hàng hải trong vùng biển chiến lược, mà Bắc Kinh đòi hầu như toàn bộ chủ quyền.